اقتصاد طاهریان
طاهریان ورشد اقتصادی خراسان
روشن است که طاهریان طی سالهای حکومت خود بر خراسان، با توجه به آرامشی‌که در این دوره وجود داشت، بر آبادی آن افزوده‌اند. یکی از پی‌آمدهای رشد مادی‌دنیای اسلام در قرن سوم، رشد فکری وفرهنگی آن در قرن چهارم وپنجم بود. دراین زمینه خراسان نقش فعالی داشت. خواهیم دید که خراسان، به رغم آن که هر ازچندی در اثر شورش ترکان ماوراءالنهر گرفتار رکود می‌شد؛ اما به سرعت به‌مجموعة عظیم دنیای اسلام می‌پیوست ونقش مهم خویش را در پیشرفت فرهنگ‌وتمدن اسلامی ایفا می‌کرد.
از مظاهر تمدنی این دوران‌ِ خراسان، آگاهی‌های دقیقی در اختیار نیست، جز آن‌که گَرْدیزی مورخ برجستة فارسی زبان، دربارة کارهایی که در زمینه قنوات‌وآب‌رسانی صورت گرفته، اطلاعاتی را در اختیار ما گذاشته است. وی می‌نویسد:به دنبال زلزله‌ای که در سال 224 در فرغانه آمد وکاریزها وقنات‌ها وخانه‌ها ویران‌شد، مردمانی از نیشابور ونقاط دیگر نزد عبدالله آمده دربارة کاریزها پرسش‌می‌کردند. در این زمینه، نیاز به احکام فقهی بود که در متون پیش از آن مطلبی در این‌باره نیامده بود.
پس عبدالله همة فقهای خراسان، وبعضی از عراق را جمع کرد تا کتابی ساختند دراحکام کاریزها. وآن را «کتاب القنی» نام کردند تا احکام که اندر آن معنا، کنند بر حسب‌آن کنند وآن کتاب تا بدین غایت برجاست واحکام قنی وقنیات که در آن معنا رود، برموجب آن کتاب رود.
قنات‌ها یا کاریزهای خراسان، یکی از شگفتی‌های دنیای آبیاری در آن روزگاراست. این صنعت در خراسان پیشرفت اساسی داشته است. در این صنعت، آب‌های‌زیرزمینی به وسیلة رشته قناتی در زیر زمین، به تدریج به سطح زمین منتقل می‌شده‌است.ابن‌فَنْدُق در تاریخ بیهق نوشته است که «در دیار خراسان وعراق نشان نمی‌دهندچندین آب کاریز نیکو بر یک فرسنگ که از قصبة سبزوار تا به خسروجرد است. ده‌کاریز است با آب بسیار بر یک فرسنگ که اگر جمع کنند به کشتی عَبْرت ـ عبور ـباید کرد». مشکل این کاریزها آن بود که وقتی دشمن حمله می‌کرد، برای عاجزکردن مردم، آنها را از خاک پر می‌ساخت، یا به تعبیر مورخان «کاریزها را انباشته‌می‌کرد» وبدین ترتیب، سبب ویرانی آن دیار می‌شد. یکی از اقدامات ناهنجارمغولان در قرن هفتم هجری نابود کردن کاریزها بود که بعد از آن خراسان آسیب‌جدی دید.
در توصیه‌های عبدالله بن طاهر به کارگزارانش در شهرها، دربارة کشاورزان‌سفارش اکید شده است. این نشان از حمایت او از کشاورزی در این دوران دارد.دربارة طلحة بن طاهر نیز گفته شده است که «ازو در دولت مأمون آثار خیر درخراسان بسیار بود». ابن‌فَنْدُق در همانجا نوشته است که عمارت نیشابور ونواحی‌آن بر دست عبدالله بن طاهر مّیسر شد.
درآمد خراسان از همان آغاز فتح آن، درآمدی بالایی بوده وثروتی عظیم در این‌ناحیه فراهم بوده است. تنها دربارة بیهق ـ منطقه‌ای از مناطق نیشابور ـ آمده است که‌خراج آن یک صد وهفتاد وهشت هزار وهفتصد ونود وشش درهم بوده است.
از دیگر اقدامات طاهریان، ساختن برخی از رباط‌ها برای حفظ مرزهای شرقی‌وشمال شرقی دنیای اسلام بوده که اندک اندک به روستا یا شهر تبدیل شد. از جمله،عبدالله بن طاهر رباطی با نام فراوه در نزدیکی خوارزم ساخت که بعدها تبدیل به‌یک شهرک شد. شبیه همین اقدام در تأسیس محلی با نام شادیاخ برای سپاهش درنزدیکی نیشابور ساخت که بعدها شهر اصلی نیشابور به آنجا انتقال یافت.
